Laxmamma. Συνέντευξη με μια γυναίκα για τον αγώνα και τον τρόπο σκέψης αυτών που διαφυλάσσουν σπόρους.

Η Laxmamma είναι αγρότης από το χωριό Humnapur, στο οροπέδιο Deccan της Νότιας Ινδίας, ιδιοκτήτης μόλις 2,5 στρεμμάτων πολύ φτωχής γης. Η Laxmamma είναι επίσης κορυφαία "φύλακας σπόρου" καταβάλλοντας μεγάλες προσπάθειες να αυξηθεί ο αριθμός ποικιλιών που αυτή κι πολλές άλλες γυναίκες καλλιεργούν με σκοπό να αποτρέψουν την απώλεια τους. Η Laxmamma και η μητέρα της κατάφεραν να επεκτείνουν τη συλλογή τους από 6 σε 85 ποικιλίες συγκομιδών μέσα σε έξι χρόνια. Πολλές γυναίκες έχουν αρχίσει να καλλιεργούν σπάνιες ποικιλίες στα χωράφια τους και σήμερα έχουν ανακτηθεί ήδη 60 από αυτές, οι οποίες ειδάλλως θα είχαν χαθεί για πάντα. Οι τοπικές τράπεζες σπόρων έχουν τώρα πια καθιερωθεί και οι σπόροι δίνονται έξω σε άλλους ανθρώπους στα γειτονικά χωριά. Η Laxmamma συμμετέχει επίσης στον Οργανισμό Ανάπτυξης του Deccan (DDS - www.ddsindia.com), στη πραγματοποίηση καμπανιών και γυρισμάτων ντοκιμαντέρ.

Χρησιμοποιούν ακόμα οι αγρότες τις τοπικές ποικιλίες σπόρων;

Η κυβέρνηση έχει φέρει στους αγρότες πολλές ποικιλίες και υβρίδια σπόρου προωθώντας τα με επιθετικό τρόπο. Οι αγρότες πιστέψανε την κυβέρνηση και έχασαν τους ίδιους τους σπόρους τους, Κατόπιν έφερε χημικά μαζί με τους σπόρους και είπε πως αν χρησιμοποιείτε και τα δύο μαζί θα παίρνετε καλές παραγωγές. Μετά από μια ή δύο συγκομιδές, οι παραγωγές μειώθηκαν. Προκάλεσαν επίσης τόσες πολλές ασθένειες όπως αναφυλαξίες δερμάτων κι άλλες. Τα ζώα δεν προτιμούσαν το χορτάρι που δίνανε οι σοδειές. Τα χώματα έχασαν τη γονιμότητά τους. Φυτά που φυτρώνανε στα χωράφια δεν αναπτύχθηκαν μαζί με τους νέους σπόρους (στην περιοχή της Laxmamma, οι αγρότες καλλιεργούν τουλάχιστον 12-15 ποικιλίες συγχρόνως στο ίδιο διάστημα). Βαθμιαία χάσαμε τις ποικιλίες σπόρου μας.

Οι άνθρωποι πλανήθηκαν από την προπαγάνδα και έγιναν άπληστοι. Τους είπαν τότε ότι το σύστημα καλλιέργειάς τους ήταν δυσκίνητο - "Καλλιεργείτε τόσες πολλές διαφορετικές συγκομιδές μαζί στο ίδιο έδαφος που δίνουν μικρές παραγωγές. Οι σπόροι μας θα σας δίνουν τις μεγάλες παραγωγές"- και σπαταλούσαν την ώρα τους καλλιεργώντας μόνο κεχρί. Οι άνθρωποι τα πίστεψαν όλα αυτά και απομακρύνθηκαν βαθμιαία από τους σπόρους τους. Δεδομένου ότι η εξάρτηση στους σπόρους της κυβέρνησης αυξήθηκε, οι σπόροι μας άρχισαν να εξαφανίζονται.

Τι γνώμη έχετε για τη "ιδιοκτησία" σπόρων;

Οι σπόροι πρέπει να είναι στα χέρια των γυναικών. Οι άνδρες δεν ξέρουν πώς να εξετάσουν τους σπόρους, δεν ξέρουν πώς να τους σώσουν, να τους συντηρήσουν και να τους φροντίσουν. Οι άνδρες προσελκύονται από τα χρήματα, τα ταξίδια, και από το να ψωνίζουν ρούχα. Αλλά οι δικές μας ανησυχίες είναι πιο θεμελιώδεις. Σαν γυναίκες θέλουμε να παράγουμε περισσότερα τρόφιμα. Εάν έχουμε πλεόνασμα, θα αγοράσουμε μερικά ακόμη ζώα, θα βελτιώσουμε τη γεωργία μας, και θα καλλιεργήσουμε περισσότερες συγκομιδές, καλύτερες συγκομιδές. Οι γυναίκες ξέρουν ποιο σπόρο να φυτέψουν και πού να ώστε να παίρνουν τη μέγιστη παραγωγή. Σκέφτεται επίσης τη τροφή για τα ζώα της και την υγεία του χώματός της. Όλο αυτό είναι ένα κομμάτι των σκέψεων μιας γυναίκας.

Οι σπόροι πρέπει να είναι στα χέρια των αγροτών. Όχι στα χέρια των εταιρειών. Δεν ξέρουμε ποιες χημικές ουσίες χρησιμοποιούν για αυτούς τους σπόρους. Οι σπόροι μας παραμένουν "καθαροί" από χημικά. Οι εταιρείες παρακινούνται από το κέρδος. Αυτοί πωλούν σπόρους. Οι αγρότες τους μοιράζονται.

Οι αγρότες πρέπει να είναι κύριοι της γνώσης των σπόρων. Η λογική μας αποφασίζει τι πρέπει να καλλιεργήσουμε, τι πρέπει να φάμε και τι πρέπει να ταΐσουμε τα ζώα μας. Αποφασίζει τον τρόπο που θα σώσουμε τη γη μας και τα εκατομμύρια των ζωντανών όντων της. Είναι ο τρόπος που προστατεύεται το σύνολο της ζωής. Χάνοντας αυτό χάνουμε και την υπόσταση μας.

Από προέρχεται η γνώση σας ως φύλακας σπόρου;

Από τη γιαγιά μου και τη μητέρα μου. Ακόμη και ως παιδί συνήθιζα να παρακολουθώ τον τρόπο που αποθήκευαν και έσωζαν τους σπόρους. Σκεφτόμουνα πως όταν μεγαλώνω πρέπει επίσης να σώσω τους σπόρους όπως αυτές. Ότι πρέπει επίσης να το μοιραστώ με άλλους ανθρώπους όπως και αυτές έκαναν. Ονειρευόμουνα να καλλιεργώ ανθρώπινες σχέσεις όπως κι αυτές.

Οπότε ποιες "τεχνολογίες" πιστεύετε ότι είναι οι πιο κατάλληλες για τους μικρούς αγρότες σήμερα;

Πρέπει να έχουμε σπόρους που χρησιμοποιούνται στα χώματά μας. Δεν εμπιστευόμαστε τις εξωτερικές τεχνολογίες. Δεν υπάρχει καμία διαφάνεια σχετικά με αυτές. Οι αγρότες δεν συμμετέχουν στην ανάπτυξη τους. Δεν χρησιμοποιούμε τις ίδιες παραμέτρους με τα επιστημονικά ινστιτούτα για τη γεωργία μας. Οι παράμετροι μας δεν ταιριάζουν με τις δικές τους. Σκεφτόμαστε ότι οι θεσμικές τεχνολογίες είναι συνήθως υπερεκτιμημένες. Με τους δικούς μας σπόρους και τεχνολογίες, είμαστε όχι μόνο ικανοί να τραφούμε, αλλά να θρέψουμε και αυτούς που δεν καλλιεργούν και δεν έχουν γη. Σε κάθε περίπτωση, δεν θέλουμε να εξαρτηθούμε από τις τεχνολογίες "από έξω".

Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από την κυβέρνηση;

Υπάρχουν πολλοί μικροί αγρότες που έχουν λιγότερο και από μισό στρέμμα γης. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν καθόλου γη, τίποτα. Η κυβέρνηση πρέπει να δώσει σε όλους αυτούς γη. Πρέπει επίσης να τους παράσχει μερικά ζώα. Με τη γη, και με τα ζώα, οι άνθρωποι μπορούν να συντηρηθούν. Η κυβέρνηση πρέπει να επικεντρωθεί στο είδος οικολογικής γεωργίας που οι μικροί αγρότες, όπως εμείς, ακολουθούν και να εξασφαλίσουν ότι αυτό περιλαμβάνεται στους εκπαιδευτικούς τους στόχους.

Τα περισσότερα πανεπιστήμια και όργανα πρέπει να ερευνήσουν τις μεθόδους μας και να τις διαδώσουν. Οι γεωργικοί νόμοι πρέπει να ελέγχονται από τους αγρότες. Εάν πρόκειται γενετικά τροποποιημένοι σπόροι και άλλα τέτοια πράγματα να περάσουν [από το νόμο], αυτό πρέπει πρώτα να εγκριθεί από τους αγρότες. Οι αγρότες εμπιστεύονται τις κυβερνήσεις τους. Αυτές δεν πρέπει να προδώσουν την εμπιστοσύνη τους. Οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να προωθούν νέες τεχνολογίες. Πρέπει επίσης να μας προειδοποιούν για τα πιθανά αρνητικά αποτελέσματά τους.

Έχετε κάνει εκστρατεία ενάντια στην “τεχνολογία εξολοθρευτής” . Από πού ακούσατε πρώτη φορά για αυτό;

Σε μια από τις συνεδριάσεις της DDS [Οργανισμό Ανάπτυξης του Deccan] και από μερικούς αγρότες που είχαν πάει στην Μπανγκόκ για μια συνεδρίαση σχετικά με τη γενετική επιμόλυνση.

Σαν αγρότη τι σας ανησυχεί περισσότερο για τη αυτή τη τεχνολογία ;

Εάν φυτεύω έναν ήδη συγκομισμένο σπόρο στο έδαφός μου, δεν δίνει κανένα τρόφιμο, καμία χορτονομή. Είναι σαν να έχει σβήσει το φως από τη καλλιέργειά μου. Ένας πλήρης θάνατος της γεωργίας μου. Δεν θα έχω πλέον έλεγχο των σπόρων μου. Η οικογένειά μου και τα ζώα μου θα στερηθούν τα τρόφιμα και τη χορτονομή. Ολόκληρη η σχέση μου ως φύλακας σπόρου με την κοινότητά μου θα διακυβευτεί.

Ποια η εμπειρία σας είναι με την εκστρατεία απαγόρευσης της "τεχνολογίας εξολοθρευτής" στο χωριό ή την περιοχή σας;

Συνέλεξα προσωπικά περίπου 2.500 υπογραφές από αγρότες, σε μια διαμαρτυρία που είχαμε κάνει, με αίτηση προς τον πρωθυπουργό της Ινδίας. Μίλησα μαζί τους για τους σπόρους “εξολοθρευτής” που δεν ξαναβλασταίνουν και για το γενετικά τροποποιημένο ρύζι με γονίδια χοίρων. Οι αγρότες με άκουσαν. Εκείνοι που ήταν εγγράμματοι διάβασαν τα έντυπα που είχαμε φτιάξει σχετικά. Τρόμαξαν και είπαν, "αυτό δεν είναι αγαθό για την ανθρωπότητα" και υπέγραψαν αμέσως την αίτηση. Είπα στους αναλφάβητους αγρότες ότι "αυτό αφορά πρώτιστα εμάς, τους παραγωγούς τροφίμων. Αλλά αφορά επίσης το “εργαζόμενους" που δεν καλλιεργούν αλλά τρώνε τα τρόφιμα που παράγουμε. Εάν δεν σταματήσουμε τους [τοξικούς] γ.τ. σπόρους, θα είναι σαν να συμβάλουμε στην εξαπάτηση τους. Δεν πρέπει ποτέ να επιτρέψουμε τους σπόρους “εξολοθρευτής” στην γεωργία μας". Η απάντησή τους ήταν ότι αυτό είναι ένας κίνδυνος για την γεωργία μας και πρέπει να τον σταματήσουμε με όλα τα μέσα. Και υπέγραψαν την αίτηση λέγοντας ότι αυτή η εκστρατεία ήταν μια πολύ καλή προσπάθεια και οι άνθρωποι πρέπει να συμμετέχουν σε αυτή.

Πήγα επίσης στις αγορές των χωριών όπου υπήρξε ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων, αγρότες, πωλητές, και τεχνίτες- όλοι υπέγραψαν. Ήταν ομόφωνοι λέγοντας ότι τέτοιοι σπόροι δεν πρέπει ποτέ να επιτραπούν στη γεωργία μας. " Ήδη οι εμπορικοί σπόροι έχουν αποκόψει τη γεωργία από εμάς. Εάν αυτοί οι σπόροι επιτραπούν, θα πνιγούμε εντελώς". Κάθισα επίσης μπροστά από τα σπίτια των πολιτικών ηγετών που επισκέπτονται πολλοί άνθρωποι. Τους εξήγησα για τους “σπόρους εξολοθρευτής” και πήρα τις υπογραφές τους.

Συμμετείχαμε σε μια ογκώδη εκστρατεία για τον “εξολοθρευτή” στα χωριά στην περιοχή μας. Ήταν η εποχή των θρησκευτικών γιορτών στην περιοχή μας. Ο ήλιος έκαιγε και η θερμότητα ήταν αφόρητη. Αδράξαμε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε πάγκους όπου δίναμε κρύο νερό δωρεάν. Όταν οι άνθρωποι ερχόντουσαν να πιουν, κουβεντιάζαμε μαζί τους, τους εξηγήσαμε για τον “εξολοθρευτή” και μας έδωσαν την υπογραφή τους. Συνολικά, στα χωριά και την περιοχή καταφέραμε να συγκεντρώσουμε πάνω από 100.000 υπογραφές.

(Από τον Οργανισμό Grain- grain.org)